Zygmunt Pietrzak (1935 - 2016)

Zygmunt Pietrzak to długoletni zasłużony pedagog i animator życia kulturalnego w środowisku lokalnym, założyciel i Prezes Zarządu Radzyńskiego Towarzystwa Muzycznego im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim, w latach 1984 – 2016 organizator i dyrektor artystyczny Dni Karola Lipińskiego – najdłużej trwającej imprezy muzyki klasycznej w regionie, która stanowi niepodważalny wkład w promocję Radzynia Podlaskiego, powiatu radzyńskiego i województwa lubelskiego a przede wszystkim popularyzację twórczości i sylwetki znakomitego wirtuoza skrzypiec, kompozytora, Karola Lipińskiego – radzynianina z urodzenia. Wielokrotnie przebiegała ona pod patronatem Marszałka Województwa Lubelskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także prezydenta RP.

Zygmunt Pietrzak zorganizował łącznie 171 koncertów (167 w ramach DKL), w tym tak istotne, jak: koncert symfoniczno-oratoryjny (2002) w radzyńskim kościele pw. MBNP, kiedy wykonano „Requiem” Wolfganga Amadeusza Mozarta. Ponadto m. in. koncerty i recitale: Karola Radziwonowicza (1989), Konstantego Andrzeja Kulki (1993, 1994, 2008), Bartłomieja Nizioła (1995), Juliana Gembalskiego (1998), Krzysztofa Jakowicza (2001, 2011, 2012), Włodzimierza Nahornego (2002, 2003 i 2010), Kai Danczowskiej (2004), Piotra Palecznego (2005), solistów Teatru Wielkiego w Łodzi (2005), Janusza Olejniczaka (2006), Dominiki Falger (2007), Classic Avantgarde – zespołu solistów Białoruskiej Filharmonii Narodowej (2007), Krzysztofa Jabłońskiego (2008), Piotra Pławnera (2009, 2011), Agaty Szymczewskiej (2013), Jakuba Jakowicza (2013), Andrzeja Jagodzińskiego (2014), Pawła Wakarecego (2014). W 2010 koncertowała w Radzyniu orkiestra AMADEUS Agnieszki Duczmal a w roku 2013 Kameralna Orkiestra Symfoniczna AM we Wrocławiu.

RTM pod zarządem Zygmunta Pietrzaka i przy jego osobistym zaangażowaniu wydało dwie płyty z nagraniami utworów wielkiego radzynianina: w r. 2003 – w wykonaniu orkiestry symfonicznej Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie i kolejnej w r. 2012 z udziałem Bartłomieja Nizioła – skrzypce i Pawła Andrzeja Mazurkiewicza – fortepian, w r. 2004 – książkę pt. 20 lat DKL w Radzyniu Podlaskim, (suplement r. 2008), w r. 2007 – płytę z muzyką współczesną pt. Wróżyczka. Stowarzyszenie ma swój istotny wkład w powstanie trzech filmów dokumentalnych o Karolu Lipińskim zrealizowanych przez oddz. lubelski TVP w reż. Adama Kulika: (w l. 2005, 2006 i 2007).

Kierowane przez Zygmunta Pietrzaka RTM prowadziło ożywioną współpracę z ośrodkami naukowymi zajmującymi się opracowaniem dorobku Karola Lipińskiego – z Akademią Muzyczną we Wrocławiu (prof. Maria Zduniak – zm. w r. 2011), AM we Lwowie (prof. Dmitrij Kołbin, którego studenci koncertowali w Radzyniu w l. 2005, 2010 (w ramach współpracy ze środowiskiem lwowskim kilkudziesięcioro dzieci z Ukrainy dwukrotnie spędziło wakacje w Radzyniu) oraz AM w Katowicach (prof. Paweł Puczek, którego studenci koncertowali w Radzyniu w 2006 r.).

W roku 2012 Zygmunt Pietrzak uczestniczył w Akademii Muzycznej we Wrocławiu w sesji naukowej pt. „Karol Lipiński – życie, działalność, epoka”, podczas której wygłosił referat pt. Radzyńskie Towarzystwo Muzyczne im. Karola Lipińskiego w Radzyniu – rola w utrwalaniu sylwetki i propagowaniu muzyki Patrona opublikowany wśród innych opracowań naukowych stanowiących pokłosie sesji.

Ogromnym wysiłkiem Prezesa RTM dokonało we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w r. 2006 restauracji pomnika nagrobnego Karola Lipińskiego wraz renowacją miejscowego cmentarza, który znajduje się na Ukrainie w m. Wirliw. Realizacja zadania posłużyła rozwojowi dobrych kontaktów kulturalnych, edukacyjnych i społecznych pomiędzy Polską a Ukrainą, zwłaszcza w odniesieniu do terenów przygranicznych.

Przy osobistym zaangażowaniu prezesa RTM zorganizowało cztery edycje Konkursu Wiedzy o Życiu i Twórczości Karola Lipińskiego oraz o Dniach Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim. Przedsięwzięcie to wydatnie przyczynia się do popularyzacji sylwetki artysty i krzewienia kultury muzycznej w regionie.

Z okazji XXV-lecia DKL, z inicjatywy Zygmunta Pietrzaka odsłonięto w Radzyniu pierwszy w kraju pomnik Karola Lipińskiego. Uroczystość tę uświetnił koncert monograficzny twórczości Karola Lipińskiego w wykonaniu Konstantego Andrzeja Kulki, Andrzeja Gębskiego i Andrzeja Wróbla. Pięknym wydarzeniem było wręczenie Radzyńskiemu Towarzystwu Muzycznemu medalu pamiątkowego Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu przyznanego przez senat tejże uczelni. Medal wręczyła Prezesowi Zarządu RTM prof. Maria Zduniak.

Wybito także medal jubileuszowy, który jest wręczany artystom, sponsorom i dobroczyńcom RTM.

W r. 2010 Zygmunt Pietrzak zorganizował i urządził Izbę Pamięci Karola Lipińskiego, gdzie gromadzone są pamiątki, dokumentacja fotograficzna oraz dźwiękowa. Znajduje się tam także salka, w której odbywają się koncerty kameralne oraz prezentacje multimedialne dorobku kompozytora i stowarzyszenia. Celem uroczyście otwartej z udziałem najwybitniejszych przedstawicieli świata nauki i kultury oraz władz wszystkich szczebli w dniu 15 listopada 2010 roku Izby Pamięci Karola Lipińskiego jest promowanie miejsca urodzenia światowej sławy artysty. Zorganizowana z rozmachem placówka eksponuje jego sylwetkę poprzez zgromadzone eksponaty, dokumenty, nuty oraz inne pamiątki (replika popiersia, akt erekcyjny pomnika, numizmaty, portrety kompozytora przekazane przez Muzeum Narodowe w Warszawie, 32-letnia dokumentacja Dni Karola Lipińskiego (afisze, wydawnictwa, programy, fotografie, płyty, filmy, korespondencja, gadżety i wiele innych).

Izba ta stała się już miejscem licznych odwiedzin, prowadzenia zajęć edukacji kulturalnej dla uczniów wszystkich poziomów kształcenia, miejscem kameralnych koncertów muzyki klasycznej i konkursów na temat życia i twórczości Karola Lipińskiego oraz historii Dni Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim. Do takiej działalności i współpracy Z. Pietrzak zaprasza placówki kulturalne i oświatowe naszego miasta, powiatu i województwa, indywidualnych pasjonatów kultury muzycznej, a zwłaszcza dzieci i młodzież szkolną.

W ramach Powiatowego Forum Kultury, jakie miało miejsce w czerwcu 2011 r., w 150 rocznicę śmierci Karola Lipińskiego, Biblioteka Narodowa w Warszawie przekazała na rzecz Izby Pamięci Karola Lipińskiego komplet 10 plansz roll-up zatytułowany Maestro dei maestri Karol Lipiński zapomniany wirtuoz odkryty na nowo oraz 7 faksymiliów druków muzycznych Karola Lipińskiego.

W dniach 15 – 20 sierpnia 2011 r., w roku obchodów 150. rocznicy śmierci Karola Lipińskiego miała miejsce w Radzyniu Podlaskim, zorganizowana przez Zygmunta Pietrzaka Radzyńska Akademia Wiolinistyki. Były to warsztaty skrzypcowe – edukacyjny projekt Radzyńskiego Towarzystwa Muzycznego im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim i Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie. Zainaugurowano go 15 sierpnia 2011 r. w siedzibie Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim uroczystym koncertem Kwartetu Śląskiego.

Akademia stanowiła swoiste wspomożenie młodych adeptów sztuki skrzypcowej przygotowujących się do udziału w ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach muzycznych. Strategiczny jej cel to ochrona dziedzictwa kulturowego, ze szczególnym wskazaniem dorobku twórczego Karola Lipińskiego. Wykładowcami akademii byli wybitni pedagodzy polscy akademii muzycznych Poznania i Katowic. W edukacyjną formułę artystycznych spotkań znakomitych pedagogów z młodzieżą szkół artystycznych wszystkich szczebli, wpisano indywidualne lekcje, wykłady i koncerty uczestników. Udział wzięło 20 osób – skrzypków ze szkół muzycznych I i II st. oraz uczelni muzycznych.

W dniu 17 sierpnia 2011 r. w holu gmachu Sejmu RP została otwarta wystawa poświęcona życiu i twórczości Karola Lipińskiego. Zamieszczone w niej zostały materiały podarowane przez Bibliotekę Narodową, o których była mowa wcześniej. Gospodarzem ekspozycji był marszałek Sejmu RP Grzegorz Schetyna, a jej inicjatorem – ówczesny poseł Tadeusz Sławecki – wiceprezes Zarządu RTM. Na otwarcie wystawy przybyło wielu znamienitych gości ze świata artystycznego i naukowego, wśród nich profesorowie Konstanty Andrzej Kulka i Andrzej Wróbel, posłowie na Sejm, przedstawiciele Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, towarzystw muzycznych z Radzynia i Lublina, Muzeum Niepodległości, Biblioteki Narodowej, TVP Historia. Na czele radzyńskiej delegacji stali Starosta Radzyński oraz Prezes Radzyńskiego Towarzystwa Muzycznego im. Karola Lipińskiego w Radzyniu Podlaskim Zygmunt Pietrzak.

W dniu 22 grudnia 2011 r., z inicjatywy RTM, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci Karola Józefa Lipińskiego w 150. rocznicę Jego śmierci:

W 150. rocznicę śmierci Karola Józefa Lipińskiego – wybitnego wirtuoza skrzypiec, kompozytora, pedagoga, wielkiego Polaka i patrioty – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pamięć i wyraża uznanie dla Jego dorobku artystycznego.

W roku 2013 sukcesem zakończyły się wieloletnie starania RTM o zakup fortepianu Yamaha C-6X PE na działalność koncertową Stowarzyszenia. Instrument ten służy całemu miastu, albowiem znajduje się na estradzie Radzyńskiego Ośrodka Kultury. Zakup fortepianu dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego .

Koncerty, konkursy wiedzy i krasomówcze, wystawy plastyczne, wydawnictwa i inne przedsięwzięcia mogą dochodzić do skutku dzięki wsparciu finansowemu licznych pozyskanych na przestrzeni lat sponsorów, a zwłaszcza ostatnio Spółdzielczej Mleczarni SPOMLEK w Radzyniu Podlaskim. Również przychylność lokalnych władz samorządowych – miejskich, gminnych, powiatowych i wojewódzkich, a także Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozwalała panu Zygmuntowi Pietrzakowi systematycznie rozszerzać ofertę kulturalną i podnosić poziom proponowanych imprez muzycznych.

W roku 2014 podczas Gali Kultury Województwa Lubelskiego RTM zostało uhonorowane Nagrodą Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie w kategorii Organizacja Pozarządowa działająca na rzecz kultury lokalnej.

Zygmunt Pietrzak uczynił wiele, by twórczość wielkiego polskiego skrzypka i kompozytora XIX wieku trafiła pod strzechy. Swój wolny czas, talent organizacyjny i pedagogiczny, ogromne doświadczenie i kompetencje oraz wielką wyłącznie społecznie prowadzoną działalność poświęcił w całości na ubogacenie panoramy kulturalnej Lubelszczyzny poprzez popularyzację muzyki poważnej, jazzowej, ludowej i współczesnej.

Opracował sekretarz Zarządu RTM
Andrzej Kotyła

ODZNACZENIA I NAGRODY

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia PolskiBłąd! Nieprawidłowy odsyłacz do zakładki: wskazuje na nią samą. 03.02.2000 r.
• Złoty Krzyż Zasługi 11.11.1987 r.
• Medal Komisji Edukacji Narodowej 14.10.1991 r.
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki 1986,
• Nagroda I st. Dyrektora COPS za szczególny wkład w rozwój edukacji artystycznej w Polsce 1991,
• Wawrzyn Podlasia – Podlasianin Roku 2001,
• Radzynianin Roku 2003,
• Medal za szczególne zasługi dla województwa lubelskiego 2005.